Generated by
2026-ta …viti që mund të jetë!
Lea Ypi reflekton mbi vitin 2026 dhe lidhjet e tij historike dhe filozofike, duke e paraqitur vitin që vjen si një kohë sfidash dhe mundësish. Ajo nis me një kujtim të vitit të ri dhe një citim të Jeremy Corbyn-it, i cili, duke cituar Enver Hoxhën, shprehu idenë se një vit mund të jetë më i vështirë se i shkuari, por gjithsesi më i lehtë se viti tjetër. Ky citim, megjithëse i diskutueshëm, për Ypi-n ishte parashikues i pasigurisë dhe panikut të brendshëm që shoqëria perëndimore ka përjetuar që nga Brexit dhe zgjedhja e parë e Donald Trump. Ajo lidhi këto ngjarje me historinë e Shqipërisë komuniste, ku izolimi, propagandat dhe mungesa e burimeve kishin formuar një perceptim të thellë të frikës dhe pasigurisë. Ypi e sheh vitin që vjen në një botë ku tregjet më të fuqishme janë ato ushtarake dhe inovacioni teknologjik shpesh shërben për shkatërrim. Megjithatë, ajo kthehet te filozofia, duke cituar Immanuel Kant dhe idenë e tij se lufta dhe konfliktet mund të krijojnë kushtet për një shpresë të re: kur shkatërrimi bëhet ekonomikisht i papërballueshëm, lind nevoja për rregulla të reja dhe institucione bashkëpunimi, duke treguar se përparimi është i mundur pavarësisht krizave. Ypi vë në dukje manifestin e Ventotenes, ku Spinelli dhe Rossi propozuan një Europë federale si përgjigje ndaj shkatërrimeve të luftës dhe autoritarizmit, duke kërkuar demokratizim të ekonomisë dhe koalicion të partive progresive. Ajo krahasoi këtë vizion me realitetin aktual, ku qeveritë, si ajo e Giorgia Meloni në Itali, kritikojnë këtë projekt dhe promovojnë një narrativë të izoluar dhe të kontrolluar, duke u përqendruar tek menaxhimi i migracionit dhe interesat kombëtare. Në fund, Ypi përqendrohet te shpresa. Ajo përshkruan një shpresë të ngjashme me atë të Václav Havel-it, “shpresë pa optimizëm”, një detyrim moral për të vepruar edhe kur rezultatet duken të zymta. Për Ypi-n, e ardhmja është e mundur nëse njeriu vepron për ta bërë realitet atë, duke rilindur frymën e rezistencës dhe bashkëpunimit ndërkombëtar, që mund të sjellë drejtësi, mbrojtje të të drejtave të migrantëve dhe kundër masave shkatërruese.