Generated by
Klinikat digjitale në Shqipëri. A do të jenë startup-et e ardhmja e kujdesit shëndetësor?
Transformimi i kujdesit shëndetësor ka nisur të ndodhë edhe në Shqipëri, duke u nxitur nga zhvillimet globale në telehealth dhe e-health. Pandemia COVID-19 tregoi se konsultimet përmes telefonit, videove apo platformave të asistuara nga Inteligjenca Artificiale mund të reduktojnë pritjet, të ofrojnë qasje më të lehtë për pacientët në zonat rurale dhe të ndihmojnë sistemin shëndetësor të menaxhojë më mirë ngarkesën e klinikave. Në botë, shembuj si Harvard Health, Teladoc Health dhe Babylon Health kanë demonstruar se kombinimi i ekspertizës klinike me teknologjinë digjitale përmirëson diagnozën, ul kostot dhe mundëson monitorim të vazhdueshëm të pacientëve me sëmundje kronike. Algoritme inteligjente dhe konsultimet online ndihmojnë në parashikimin e simptomave, gjenerimin e rekomandimeve dhe ofrimin e kujdesit të personalizuar, duke krijuar një ndërthurje të fuqishme mes njohurive njerëzore dhe analizës së të dhënave. Në Shqipëri, platforma lokale si Bliss, Dr.Luke dhe Konsulto PT po testojnë këtë model, duke fokusuar përfitimet kryesore: akses i shpejtë, reduktim i kostove dhe monitorim i vazhdueshëm i pacientëve, veçanërisht për sëmundjet kronike si diabeti, hipertensioni dhe problemet e zemrës. Pajisjet digjitale dhe aplikacionet e lidhura me internetin mundësojnë mbikëqyrje të vazhdueshme dhe ndërhyrje të shpejtë nga mjeku pa vizita të shpeshta fizike. Megjithatë, sfidat janë të dukshme. Infrastruktura teknologjike është ende në zhvillim, sidomos në zonat rurale, dhe privatësia e të dhënave mjekësore kërkon rregullore dhe standarde të qarta. Sindi Dervishi, themeluese e Dr.Luke, thekson se infrastruktura ekziston që nga 2010, por mungon strategjia kombëtare për ta aktivizuar dhe institucionalizuar atë. Sipas saj, përdorimi i Inteligjencës Artificiale nga pacientët mbi 40 vjeç është shqetësues, pasi shumë i besojnë chatbot-eve më shumë sesa konsultës me mjekun. Besimi në konsultat online kërkon formalizim, dokumentim dhe standarde të forta të mbrojtjes së të dhënave. AI përdoret gjithashtu për të ndihmuar mjekët në vendimmarrje, duke mbledhur informacion dhe duke sugjeruar nevojën për vizita fizike, por nuk zëvendëson mjekun. Algoritme të trajnuara mund të identifikojnë emergjenca dhe të përshpejtojnë diagnostikimin. Për Shqipërinë, telehealth ofron përfitime të rëndësishme: reduktim të ngarkesës në spitalet publike, mundësi për pacientët e diasporës dhe krijim të mundësive për startup-et teknologjike që zhvillojnë aplikacione, pajisje IoT dhe sisteme menaxhimi të të dhënave. Sindi Dervishi thekson se mungesa e rregulloreve të qarta për privatësinë dhe të dhënat shëndetësore pengon zhvillimin, krahasuar me standardet ndërkombëtare të SHBA-së, por startup-et mbeten aktori më dinamik dhe mund të nxisin transformimin më shpejt se institucionet tradicionale. Në të ardhmen, klinikat digjitale mund të bëhen pjesë integrale e sistemit shëndetësor, duke kombinuar kujdesin online dhe ndërhyrjen fizike vetëm kur është e nevojshme. Startup-et dhe sektori privat mund të krijojnë shërbime inovative, të personalizuara dhe të qëndrueshme, duke përmirësuar cilësinë e kujdesit dhe duke reduktuar kostot.